Zdrowie: Szpat - najczęstsza przyczyna kulawizn tylnych nóg u koni
Staw skokowy (staw stępu) składa się z czterech stawów: podudziowo-stępowego, śródstępowego bliższego i dalszego oraz stępowo-śródstopowego. Trzy ostanie stawy mają ograniczoną ruchomość, która dotyczy przede wszystkim stawu podudziowo-stępowego. Jest to spowodowane specyficznym kształtem kości i więzadeł składających sie na staw stępu. Szpat i osteochondroza stawów skokowych to najczęstsza przyczyna kulawizny tylnych nóg u koni. Jak więc rozpoznawać i leczyć szpat? Szpat, zwany dawniej włogacizną to zmiany zwyrodnieniowe, które dotyczą najczęściej stawu śródstępowego dalszego i stepowo-śródstopowego. Przyczyna szpatu nie jest znana. Najczęściej pojawia się on podczas aktywnego okresu treningu u koni w średnim lub starszym wieku. U koni młodych , które są przed rozpoczęciem treningów, szpat może być związany z wypuszczaniem na pastwisko i intensywnym wysiłkiem przed osiągnięciem dojrzałości szkieletu.
U koni ze szpatem występuje kulawizna o rożnym stopniu nasilenia. Charakterystyczne jest to, że z wysiłkiem kulawizna zmniejsza się. Nalanie stawu może występować jeśli zmiany zwyrodnieniowe dotyczą stawu śródstępowego bliższego. Kulawizna najczęściej widoczna jest w kłusie na twardej powierzchni oraz w kłusie po okręgu o średnicy 10-15 metrów gdy chora noga jest nogą wewnętrzną. Chore konie często wykazują bolesność w okolicy lędźwiowej i w okolicy mięśni zadu, co powoduje, że właściciel prosi o wizytę lekarza, sądząc, że koń ma problemy z kręgosłupem.
Wykrywanie i diagnozowanie szpatu u koni
Zgięcie nogi przez 90 sekund i widoczne pogłębienie kulawizny (próba dodatnia) sugeruje zmiany szpatowe. W tym miejscu należy zaznaczyć, że określenie "próba szpatowa" jest nieprecyzyjne. Zgięciu ulega również staw kolanowy i biodrowy, więc próba ta nie wyklucza chorób dwóch ostatnich stawów.
Decydujące dla rozpoznania są znieczulenia diagnostyczne. Z zewnątrz widoczne są deformacje jedynie w wyjątkowo zaawansowanym szpacie. Ponadto pierwsze objawy nie muszą być widoczne w obrazie RTG.
Znieczulenia diagnostyczne polegają na wstrzyknięciu do stawu środka znieczulającego. U większości koni poszczególne stawy nie komunikują się ze sobą i dlatego należy znieczulać każdy staw osobno. W przypadku subtelnej kulawizny lub kulawizny pojawiającej się okresowo, znieczulenia nie mają wartości diagnostycznej. W takich przypadkach podaje się sterydy do stawu śródstępowego dalszego i stępowo-śródstopowego. Wybór sterydu jest ważny, uzależniony od stopnia degeneracji chrząstki stawowej.
Kulawizna związana ze szpatem, jak wspomniano, może nie powodować zmian widocznych na zdjęciach RTG. Z drugiej strony znaczne zmiany w obrazie RTG nie zawsze muszą powodować bolesność. Dlatego wykluczające są znieczulenia diagnostyczne lub widoczna poprawa po lekach dostawowych. W tym miejscu należy podkreślić, że ocena poprawy chodu obejmuje 2 do 7 dni od podania zastrzyków. Najważniejsze jest, aby jeździec wprowadził konia w trening wykonywany przed wystąpieniem kulawizny.
Najczęstszymi zmianami w obrazie RTG jest okołostawowy wzrost kości, liza, skleroza, zwężenie szpar stawowych, tworzenie cyst podchrzęstnych czy ankyloza.
Wysłano dnia 19-02-2008 przez Anna Cisło
Oceny artykułu
