Dzierżawa, najem czy użyczenie konia?

Inne: Dzierżawa, najem czy użyczenie konia?

     W dzisiejszym obrocie, zarówno prywatnym, jak i gospodarczym, zamierzając "wynająć" lokal użytkowy, nieruchomość, konia, samochód, bardzo często zamiennie oferuje nam się najem, dzierżawę, czy też użyczenie tych dóbr. Z prawnego punktu widzenia, pojęcia te nie są tożsame, a w praktyce ich precyzyjne odróżnienie sprawia nam wiele trudności. Wszystkie z w/w pojęć są formułą prawną korzystania z rzeczy cudzych.

Najem konia

     Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się do oddania najemcy konia do użytkowania go przez czas określony lub nieokreślony, a  najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu ustalony przez obie strony czynsz. W przypadku braku ustaleń między stronami, sposób użytkowania wyznacza art. 666 § 1 k.c. (kodeksu cywilnego), w myśl którego najemca powinien przez czas trwania najmu użytkować konia najętego w sposób w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposobu użytkowania - w sposób odpowiadający przeznaczeniu konia. Ponadto cechą charakterystyczną najmu jest jego obowiązkowa odpłatność. Tak więc oddanie konia na podstawie stosunku najmu wymaga określenia przez strony czynszu najmu.

Dla przykładu: Najmujemy konia od właściciela, kiedy chcemy na nim pojeździć dla przyjemności, płacąc za niego najmującemu, czyli potocznie, ale błędnie, nazywana przez nas 'dzierżawa'.

Konie w dzierżawie

     Pomiędzy najmem i dzierżawą zachodzi jednak wiele podobieństw. W myśl art. 694 k.c., do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów bezpośrednio dotyczących dzierżawy. Oznacza to, że w przypadkach wyraźnie nieuregulowanych w rozdziale dotyczącym dzierżawy - do umowy dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące najmu.

     Jednakże pomiędzy najmem a dzierżawą istnieje jedna podstawowa różnica. Zgodnie z art. 693 § 1 k.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy konia do użytkowania i pobierania z niego korzyści przez czas określony lub nieokreślony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Tym samym dzierżawa, tak jak najem, polega na oddaniu zwierzęcia do użytkowania przez dowolny czas (określony umownie przez strony), za obligatoryjną zapłatą czynszu, ale z jedną różnicą. Dzierżawca, w  przeciwieństwie do najemcy, jest uprawniony do pobierania korzyści majątkowych z  przedmiotu dzierżawy.

Dla przykładu: Dzierżawimy od właściciela konia, płacimy wydzierżawiającemu za niego, ALE czerpiemy z dzierżawy korzyści majątkowe, tj. udzielamy np. treningów osobom trzecim mając z tego pieniądze.

A może można za darmo?

     Trzecią możliwością jest użyczenie konia. Umowę użyczenia od najmu i dzierżawy odróżnia przede wszystkim nieodpłatny charakter. Oznacza to, iż bezpłatne oddanie zwierzęcia do użytkowania nie może być traktowane ani jako najem, ani jako dzierżawa. W takiej sytuacji powinny znaleźć zastosowanie przepisy o  użyczeniu. Należy mieć na uwadze, że "nieodpłatność" użyczenia pojmowana jest bardzo szeroko.

     Również, bardzo często spotykane w praktyce jest oddawanie konia do użytkowania po tzw. "kosztach" podlegających np. na uregulowaniu comiesięcznych świadczeń związanych z koniem, obciążających właściciela z samego prawa własności, nie jest już użyczeniem, a powinno być kwalifikowane jako najem lub dzierżawa (w zależności od tego, czy korzystający z rzeczy jest uprawniony do pobierania pożytków). Połączenie użyczenia, czyli oddania konia do nieodpłatnego użytkowania, z prawem do pobierania pożytków wyłącza możliwość zastosowania do takiej konstrukcji przepisów o użyczeniu. Biorący w użyczenie ponosi zwykłe koszty utrzymania użyczonego konia.

Dla przykładu: Właściciel użycza nam konia, kiedy np. nie może się nim zająć. Nie płacimy właścicielowi za niego, płacimy jedynie za jego utrzymanie, tak jakby należał do nas.

     Podsumowując, wszystkie zaprezentowane stosunki prawne pozwalają nam użytkować konia przez dowolny okres czasu. Podstawowe różnice pomiędzy nimi sprowadzają się do tego, że pierwsze dwie z omówionych umów, czyli najem i dzierżawa, są odpłatne, natomiast umowę użyczenia warunkuje bezpłatność. Ponadto tylko dzierżawa, jako jedyna z tych trzech stosunków, uprawnia biorącego konia w  użytkowanie do równoległego czerpania z niego pożytków. Nie mylmy zatem tak ważnych pojęć przy zawieraniu umów z właścicielami koni, bądź też z osobami, które chcą z naszych koni korzystać.

PODSTAWA PRAWNA
art. 659 § 1, art. 663 § 1, art. 666 § 1, art. 7091 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.)

Dla portalu qnwortal.com: Kaja Modrzejewska, fot. Patryk Arłamowski

Wysłano dnia 07-03-2008 przez Kaja Modrzejewska